2.15 Grabitazio ujinak: leku-denboraren «Astindutxoak»

Carlos Sáenz Gamasa doktorea
Unibertsitateko irakasle titularra Zientzien Sailean

2016an, bi zulo beltzen fusioan sortutako grabitazio uhinak detektatu zituen lehenbiziko aldiz LIGO behatokiak. Lehen aurkikuntza horren ondoren, are neutroi izarren fusioaren uhinak ere detektatu dira.

Fusio horretan izandako energia handia gorabehera, uhinak oszilazio txiki bat eragin zuen detektagailuan, protoi baten diametroa baino anplitude txikiagokoa.

Hitzaldi honetan grabitazio uhinak zer diren eta zer feno-menok sortzen dituzten aztertuko dugu, baita beren ezaugarri nagu-siak zein diren eta nola antzeman daitezkeen ere. Etorkizun hurbilean, eraikitze eta proiektatze bidean dauden detektagailuek aukera emango digute gaur arte ikertu ezin izan diren beste fenomeno batzuek eragin-dako grabitazio uhinak aztertzeko.

Hitzaldi hau gaztelaniaz eta ingelesez eskainiko da.